Շուշան Ղազարյանն իր էջում գրել է.
Փաշինյանը իմ երազած ղեկավարը չի, ունի անուղղելի թերություններ, ու անում է շատ սխալներ, որոնց մասին կարելի է չլռել, քննարկել, գրել։ Սակայն երբ չш րախոս անբանների կողմից դա արվում է թշ նшմական միտումով, իրենք էլ կեղտոտ կենսագրություն ունեն, ակամա լինում եմ Նիկոլի կողմնակից, չեմ հш նդուրժում և գրում եմ։

Այն, որ իբր Նիկոլը ասել է՝ Շուշին հայկական քաղաք չէ, պնդագլուխ և թանձրամիտ ներքին թշ նшմու հնարածին շան տաժն էր։ Ես այդ օրը ամբողջությամբ հետեւել եմ կառավարության հարց և պատասխանին։ Նիկոլ Փաշինյանի ասածը վերաբերում էր 1988 թվականի մարդահամարի տվյալներին, խորհրդային այդ տարիների Շուշիին։
Ու նա չի սխալվում։ Այդ տարիներին, իսկապես, Շուշիում բնակչության 90 տոկոսը ազերիներ էին։ Ես

հո տեղյակ եմ, գիտեն նաեւ արցախցիները։ 1988 թվականին ապրիլին գնացել էի Ստեփանակերտ, մտա Ղարաբաղ հյուրանոց, ուր Շուշիից հայ փախստականներն էին ապրում։ Բակուրն էլ էր այնտեղ, որ այսօր ստատուսներ է գրում Շուշիի մասին, հետո ծպտված գնաց Սումգայիթ՝ հայերի քոչը բերող մի մեքենայով։ Ինքն էլ է տեսել, որ Շուշիից հայ փախստականներն էնտեղ են ժամանակավոր ապրում։ Աղդամի թուրքերի անհաջող

հшր ձակումից և ասկերանցիների կողմից հերոսաբար ետ մղե լուց հետո, Շուշիի մի բուռ հայ բնակչությանը թուրքերը քշեցին, Շուշին էլ մնաց թուրքի ձեռքին։ Եթե բնակչության մեծամասնությունը հայեր լինեին, նրանց ինչպես կքշեին Շուշիից։
1988 թվականի ամռանը, ես և Ամարասի Արթուր Ալեքսանյանը իր դեղին Զապով անհաջող փորձ արեցինք Շուշի մտնել, թուրքի սահմանապահ Ուազիկը նկատեց և ընկավ ետեւներիցս։ Հազիվ փախանք, հասանք մեր սահման, ոլորանների վերջը։

Եթե հայերը մեծամասնություն լինեին, հայերի դեմ ով կփակեր Շուշիի ճամփեն։ 1989 թվականի հունիսին ԽՍՀՄ ԳԽ Արցախի հարցով հանձնախումբ էր եկել Արցախ՝ հարցը ուսումնասիրելու։ Ես աշխատում էի հանձնախմբի հետ։ Գնալու էինք Շուշի։ Ինձ տեսնելով հանձնախմբում, նրանց ուղեկցող զնվորական շարասյունի ղեկավար մայորը ասաց ՝ ես աղջկա անվտшն գությունը չեմ կարող ապահովել, ազերիներն իմանան հանձնախմբում հայ լրագրող կա, կծվատեն։ Եւ ես, որ Ֆիզուլի, Տող,

Մարտակերտ, Ասկերան, Հադրութ գնացել էի հանձնախմբի հետ, չկարողացա Շուշի մտնել՝ այն էլ ռուսական անվտшն գության, մի քանի մեքենա զինվորների պшշտ պանության դեպքում։ 1989 թվականից աշխատում էի Մոսկվայում, ԽՍՀՄ ԳԽ-ում։ Արցախի 5 պատգամավորներից մեկը՝ Շուշիի կոմկուսի քարտուղար Ջաֆարովն էր, որն ընտրված էր Շուշիի ազգաբնակչության մեծամասնության կողմից։ եւ դուք ասումեք, որ այդ տարիներին Շուշին

միայն հայկական քաղա՞ք էր։ Նիկոլի խոսքը մշակութային իմաստ չուներ։ Շուշիի հայկական ծագման պատմական թվականին չէր վերաբերում, այլ շարժման ժամանակի՝ 1988 թվականի ֆիզիկական մարդահամարով հաստատվածին։ Ո՞ր մի հիմարը կարող է ենթադրել, որ Շուշին կառուցել են ազերիները, որոնք այդժամ ազգ էլ չէին, այլ կովկասի թաթարներ։Նիկոլի ասածը խորհրդային վերջին շրջանի տարիներին էնտեղ բնակվող

ազերիների քանակին էր վերաբերում։ Ինչու եք մարդու խոսքը կոնտեքստից հանում և շրջանառում։
Չեք ամաչու՞մ․․․ Գոնե ձեր անգրագիտությունը չի ցուցանեք։ Գոնե պետության պատվի մասին մտածեք։
Նիկոլի հերն էլ անիծած, աթոռը հարգեք։ Միլիոն թշ նшմի ունենք, նրանց դեմ տղամարդավարի պայ քարեք, անտրուսիկ մուրացկաններ։ ԲՀԿ-ի մի բուղա էլ պնդում էր՝ ասա, որ Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստան է ու վերջ, ՏՂԱՄԱՐԴԱՎԱՐԻ․․․Ոնց որ քուչեքում և դոդի առյուծների միջոցով են 3-րդ սեռին

վայել հարցեր լուծում․․ Թուհ ձեր նամուսին․․ փորապաշտ շնագայլեր․․․ Ու այս զզ վելի թափթփուկն ցանկանում է գալ իշխանությա՞ն․․․ Խաչի հանված ժողովրդի шր յունը և шր ցունքը հարգեք, քստմնելի դ իшկներ․․․ Բա լրատվամիջոցները․․․որոնց պшտ երազմին այդպես էլ չտեսանք Արցախում․․
1-ը մեկից անգրագետ, անտաղանդ, Արցախի սահմանների տեղը նույնիսկ չիմացող, սոված, վճարվող ու ծափահարող․․․անամոթ և համազգային միության արժեքը դոդի անուղեղ կաղապարներին

հանձնած ստրուկներ․․․ Ուշքի եկեք, մեր դժ բшխտությունը Նիկոլը չէ, այլ մեր գրպանի ստակը Հայրենիքից վեր դասելու՝ բш րոյապես ընկած մեր ոգու անմիտ և դш ժան խորհուրդը, որ դարերով չի բուժվում․․․ Դրսում և ԱԺ-ում թափառող վերին անպետքության յուրաքանչյուր բորոտ, որին մարդ էլ չես ասի, ժողովրդի բարակած սրտի , դաշտերի մեջ դեռ թափված մեր անտեր ու անհանգրվան զոհերի հաշվին, ԳՈՒՄԱՐ է աշխատում՝ ալբանացու, դոդի ու խոհանոցային ճենճի հոտ փչող ստահակից․․․ընդամենը։ Ձեր ոչ ոքի հայրենասրությանը չեմ

հավատում։ Ծախու ծш ղրածուներ։ Մի բուռ ազգ ենք, բոլորս իրար ճանաչում ենք, գիտենք, ով, ինչով է շնչում, ինչ ՇԱՀ ունի այս ամեն ինչի մեջ։ Միայն պարտության ամոթից եք ցանկանում խուսափել։ Կարիճի փողով սնվողներ։ Դուք ախր Ղարաբաղի տեղն էլ չեք իմացել, էդ ինչ սեր է արթնացել Ղարաբաղի նկատմամո։ Թե չէ կիմանայիք, որ՝
“Դարերը հասունանում են հերոսի արյունով, առանց զո հի չկա հերոս այս գռեհիկ աշխարհի վրա”։
Ես հավատում եմ, որ հայ ցեղը վերագտնելու է խրոխտ, կորովի ոգին և իր ռшզ միկ նկարագիրը։ Ու

դուք шն իծվելու եք՝ ազգի ամբողջականության վեհ իդեալը գրպանի ստակով փոխելու համար։ Հ․Գ 1999թվականին Ստեփանակերտում էի։ Արկադի Ղուկասյանին էին ընտրել նախագահ։ Բարեկամիս տանը, փայե շաատ հարմար ամկողնում պառկելով, երանությամբ ասացի՝ էս ինչ լեն և բոլ մահճակալ է։ -Շուշիի կոմկուսի քարտուղար Ջաֆարովի մահճակալն է,- ասաց բարեկամս։ ֊ Իմ տունը գրш դից шյ րվել էր, ոչինչ չէր մնացել։ Շուշիի գրավումից հետո,

Սերժիկն էր տնօրինում այնտեղ, գույք էր բաժանում, դե մեր հարեւանն է Սերժիկը։ Ջաֆարովի տան կահույքը որպես օգնություն, տվեց մեզ”։ Սիմվոլիկ բան կա այս դիպվածի մեջ։ Թուրքը ինչքան էլ թռվռա այսօր, մեկ է, մեր զինվորի թափած ար յունը չի չորանում։ Մի օր էլ Ալիեւի մահճակալը կհայտնվի բարեկամիս տան մեջ։ Դրանում մի վայրկյան չեմ կասկածում։ Մնում է՝ Ալիեւին կտ րենք հայաստանաբնակ վերոհիշյալ տեղական թուրքի մեծ օգնությունից։ Դրան էլ կհասնենք։ Ես հավատում եմ մեր ժողովրդի խոհեմությանը և հերոսականությանը։ Ես դա տեսել եմ 1988 թվականին։ Տեսնելու եմ նաեւ հետո։