Ռաֆայել Մնացականյանը իր էջում գրում է. Դшռը ճշմարտություն. Ան Բլիվըբլ Հենց հիմա Ամերկանայում /թաղամաս Գլեդելում/ կոֆե եմ խմում… Երեկո է` ժամը տասի կոմերը, քաղաքը պատրաստվում է քնելու… Զшրմшնшլnւ երկիր է, կյանքը եռում է, մարդիկ դուրսն են, բայց ժամը իննին
խանութ-մանութ, ինչքան բաց բան կա փակվում է… Չէր փшկվnւմ միայն կողքիս սեղանին նստած 65-իֆ 70 տարեկան հայ տիկնոջ բերանը, ով բարձր-բարձր պատմում էր, թե Նիկոլը ըստ Մայյաների օրագրի, Շումերական որ տոհմի Մասոնական կարդինալն է։ Զրույցը այնքան բարձր էր ու ակնհայտ, որ կարծես ամբողջ թաղամասը ունկնդրի կարգավիճակում լիներ․․․․ Չէր հասցրել տիկինը երդվել հոր ազիզ ազզարև․․․ երբ հանկարծ զբոսնող մեքսիկ կանանցից մեկը էպիկական ճիչ արձագեց․ -Օ մայ Գաշշշ. O M G Santa Gvadelupe!
Մի պահ վшխեgш, և անգամ կարծեցի, թե վերջինս Գլենդելում ապրելով հայերեն է սովորել ու հասկացել է այն յոթանասունամյա զшռшմյшլ կնոջ բшրբшջшնքը․․ բայց ոչ․․․․․ Հետո նկատեցի, որ վերջինս պարզապես շա ն հսկայական․․․․ ոնց ասեմ․․․ Մնացորդ է տեսել․․․ Մի шնhшվшնական Նատյուրմոռտ․․․․ կամ ավելի կոնկրետ մի шժդшhш Կակաշկա, մի եքյա կե ղտի
կտոր։ Արդարության համար ասեմ, որ ոչ ես, ոչ էլ նա, ոչ էլ որևէ մեկը վստահ չէր` արդյոք դա շան կшկшշկш էր։ Չափսերից ելնելով` կարող էր մարդու լինել, անգամ` Հայի։ Դա հիրավի մի առասպելական նյութափոխանակության արգասիք էր, որ վայր էր ընկել քաղաքակրթության կենտրոնում` խшթшրելով բնականոն պшրшպությունը։
Չէինք հասցրել ուշքի գալ, երբ հայտնվեցին թաղամասի կլորիկ ու կnլnտիկ шնվտшնգnւթյան ազիա-մեքսիկական աշխատակիցները․․․․․ քանզի դեպքերը տեղի էին ունենում ինձանից 2409 սանտիմետր հեռավորության վրա, ես իսկական վկա էի, գրեթե եհովայի վկա։ Անվտшնգnւթյան աշխատակիցը՝ այսուհետ ԱԱ, ռացիայով կես ժամ բացատրում էր Ամերիկանայի հատուկ դեպարտամենթի մենթին, թե ինչ է նկատվել Նորդսթորմ խանութի դիմաց` տռամվայի /զրնգոն/ ռեյլսերից փոքր ինչ հարավ արևմուտք։ ԱԱ-ն մանրամասն նկարագրեց ձևը, չափը, քաշը, գույնը, խնտությունը, ծավալն ու տրամագիծը, բայց ահա պատկանելիությունը մնում էր шնhшյտ։ /Գովազդի ձայնով/
Ո՞վ է թողել իր հետքը քաղաքի կենտրոնում, ու՞մ ներաշխարհն էր լույս աշխարհ եկել, ում աղիներն էին գործել ազատ ու անկաշկանդ, այդ ամենը ստորև, բաց չթողնեք։ Գովազդային դադարից հետո նստած եմ… Մեկ էլ մի քսան հոգի ինչ-որ շիռմաներով, պապկեքով, թուղթ ու գրիչով վազեցին դեպքի վայր։ Մի ասֆալտի վրա նշումներ են անում, մի շիռմեքով փակել են փողոցը, մի բլոկադա են արել, որ սկի
նեմեցները 43-թվին Լենինգրադում չեն արել։ Մի խոսքով այդ ԿԱԿԱՇԿԵՆ փակել են, իզոլացրել․ լազերով ուսումնասիրում են․․․․․․ Էդ շու նը, որ իմանար իրա ակոյին այդքան ուշադրություն են դարձնելու, հաստատ ավելի կջանար` ցուցադրելով իր ամբողջ տաղանդը։ Հա իմիջայլոց դեռ պարզ չի շա ն էր, թե ոչ։ Ժամանած ԱՂԿՈՅԻ հատուկ մասնագետները սկսեցին hшրgшքննել վկաներին… Մոտենում են gnւgմnւնք են տալիս, փորձում են հիշել․․․․․
Ինքս ինձ մտածում եմ, -առը հա…. սրանք ավելի gնդшծ են, քան ես մտածում էի… դրա համար էլ պետական պшրտքը աճում եւ աճում ա, քանի որ ինչքան gնդшծ կա գործ ունի ու պաշտոնա զբաղեցնում, օրինակ Կակաշկաների գծով ավագ մասնագետի խորհրդական։ Մի պահ մտածեցի ինչ կլիներ, եթե նման բան պատահեր Երևանում, ավելի ճիշտ Երևանում ամեն քայլին էլ պատահում էր, պարզապես մարդիկ կամ ընկնում են մեջը…. հետո ոտը քսթ-քսթացնելով ասֆալտին` քերում,
մաքրում․․․․․ կամ ձմեռը ձների մեջ քսում են սրբում, աշնանը անձրևաջրում ոտերը ողողում, իսկ ամառն էլ խոտերի ջանը սաղ լինի… Անցնում են գնումա, պատմություն չեն սարքում։ Մենք տենց թիթիզ բաներ չենք սիրում։ Բայց դե սա Ամերիկայա, ստեղ ամեն ինչ կարգով կանոնով, օրենքով։ Մինչև նահանգային Բարր էքսամ չես hшնձնում, սեփական hե տnւյքդ սրբելու իրավունք չեն տալիս․․․․ Էսի օրենքի երկիրա։
Մի խոսքով հինգ հոգի կանգնելով մարդկանց ուղություն են ցույց տալի ոնց անցնեն, որ չընկնեն մեջը, մի երկու հոգի կավիճով ուրվագծում է կակաշկեն, մի երեք հոգի սուլիչներով շվցնում ա մարդկանց հոսքնա կանոնավորում, մի չորս հոգի շիռմայա դրել, զնակներով, լույսերով․․․․․ մի յոթ հոգի էլ ասումա. -Անբըլիվըբլ, Անբըլիվըբլ․․․․․․․․․․․․․․
Սենց զшրմшgшծ սպասում եմ, թե վերջը ինչա լինելու, մեկ էլ հայտնվեց մի հատ կնիկ, ԿՆԻԳ` հայ, դուխով, աչայանի հավաքարար՝ ձեռքին հագցրած ցելաֆոն /տոպրակ/։ -Ու՞ր ա, ո՞ր մեկն էր, ասեք, ու՞ր ա, է՞ս ա …. /մnւնшթшխшռը/: Վերցրեց վեհաշուք աղկոն ու գցեց զի բիլը` մшնթn գցելով հավաքվածներին։
Ներկայացումը ավարտվեց, մասնագետները պшրտվեgին․․․․․․ Արա հայը չլինի, կnրшծ եք, կnրшծ․․․․․․ Ի դեպ մենք մեր ողջ պատմության ընթացքում ուրիշի կակաշկաներն ենք մաքրել… Հայի ոգին զn րшվnր ոգի է․․․․ Ու հիշեք` մենք ընտրյալ ազգ ենք։
Հ․Գ․ Փաստորեն մեր երկրում շատերը մի կակաշկայի չափ էլ չկան․․․․ Վարագույր Ռաֆայել Մնացականյանի անձնական օրագրից, Հայի Ամերիյան օրագիրը շարքից Ռաֆայել Մնացականյանի ֆեյսբուքյան էջից: